Sosnowiec Wikia
Advertisement

Rok w XX wieku. Liczył 365 dni. W tym roku Królem Królestwa Polskiego (i Carem Rosji) był Mikołaj II Romanow, a prezydentem Sosnowca był Aleksander Sofronow.

Urodzili Się[]

  • 17 Stycznia - Zizi Halama (W Czerwińsku), aktorka, tancerka, w latach przedwojennych mieszkanka Sosnowca.
  • 12 Marca - Bronisław Darski (W Strzemieszycach ), aktor teatralny i filmowy.
  • 29 Marca - Tadeusz Przystawski - aktor, reżyser, dyrektor Teatru Zagłębia.
  • 20 Kwietnia - Wanda Telakowska (W Sosnowcu), artystka plastyczka, organizatorka polskiego wzornictwa przemysłowego.
  • 18 Września - Bronisław Tomecki (W Sosnowcu), malarz, pedagog, żołnierz Armii Krajowej.
  • 10 Listopada - Leokadia Dehnel ( W Czeladzi), nauczycielka, działaczka społeczna, członkini Zwiazku Walki Zbrojnej Armii Krajowej, uczestniczka tajnego nauczania.
  • 29 Grudnia - Walenty Paterek, 26 prezydent Sosnowca, tramwajarz, starosta grodzki.
  • Franciszek Cembrzyński - urodzony w Sadowicach, zamieszkały w Mierzęcicach.

Zmarli[]

  • 12 Grudnia - Oskar Schön, zastrzelony przez bojówkę Polskiej Partii Socjalistycznej.

Wydarzenia[]

  • 28 StyczniaPolska Partia Socjalistyczna ogłosiła strajk powszechny, co stało się początkiem rewolucji w Królestwie Polskim.
  • 29 Stycznia - Absolwent szkoły Realnej Eugeniusz Meller wysłannik Polskiej Partii Socjalistycznej przywozi z Warszawy instrukcje strajkowe dla szkół.
  • 30 Stycznia - W teatrze w Sosnowcu (obecnie Teatr Zagłębia) zawieszono przedstawienia do 7 marca. Gmach zajmuje rosyjskie wojsko.
  • 1 Lutego - Strajk w Fabryce W.Fitzner & K.Gamper obejmuje w ciągu kilku godzin cały Sosnowiec, a następnie Zagłębie Dąbrowskie. Trwał do Marca, a jego organizatorem była Polska Partia Socjalistyczna.
  • 2 Lutego - Uczniowie Szkoły Realnej w Sosnowcu, żądają języka polskiego w szkołach i urzędach.
  • 3 Lutego - Praktykant inżynier Jerzy Wojciechowski zawiesza w nocy (z 3 na 4 lutego) czerwony sztandar na kominie Fabryki Kotłów Parowych W. Fitzner i K. Gamper.
  • 4 Lutego - Robotnicy pracujący u Renarda w Sosnowcu żądają 8 godzinnego dnia pracy i wprowadzenia konstytucji.
  • 5 Lutego - Odbyła się manifestacja pod Szkołą Realną w Sosnowcu gdzie się zebrało kilkadziesiąt tysięcy robotników z Zagłębia Dąbrowskiego. Został powołany Komitet strajkujący którzy żądali 8-godzinnego dnia pracy, zasiłków chorobowych, bezpłatnych podręczników szkolnych itd. Podczas manifestacji zabrali głos przedstawiciele Polskiej Partii Socjalistycznej, Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy i Narodowej Demokracji. Policmajster SosnowcaKronenberg wzywa do spokoju.
  • 9 Lutego - Masakra pod Hutą Katarzyna, gdzie do manifestantów strzelało wojsko i zginęło co najmniej 38 osób, a ponad 150 zostało rannych.Zbiorowa mogiła poległych znajduje się na cmentarzu parafii świętego Joachima w Zagórzu.
  • 13 Lutego - Michaił Wiktorowicz Arcimowicz gubernator piotrkowski przyjechał do Sosnowca w celu zapoznania się z sytuacją strajkową.
  • 14 Lutego - W budynku Dworca Kolejowego w Sosnowcu odbyła się konferencja na temat strajku powszechnego, zwołana przez Gubernatora Arcimowicza. Obradowali zagłębiowscy przemysłowcy. Zaproszeni robotnicy zbojkotowali spotkanie.
  • 17 Lutego - Do Sosnowca ponownie przyjechał Gubernator Piotrkowski Arcimowicz. Na spotkaniu z nim uczestniczyło 80 robotników, gubernator opuszcza spotkanie po słowach jednego z robotników który mówił nędzy, wyzysku i nadużyciach.
  • 1 Maja - Na terenie zaboru rosyjskiego zniesiono zakaz nabywania ziemi przez Polaków na ziemiach zabranych. Władze dopuściły w szkołach prywatnych nauczanie języka polskiego i litewskiego.
  • 1 Lipca - Ukazał się ostatni numer tygodnika Przemysłowo-Handlowego Kuriera Sosnowieckiego.
  • Od 31 Października do 10 Listopada - kulminacja wystąpień rewolucyjnych na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, okres działania tak zwanej Republiki Zagłębiowskiej.
  • 9 Listopada - Odbył się wiec w teatrze (obecnie Teatr Zagłębia) w Sosnowcu. Jeden z mówców podarł tekst manifestu, podeptał nogami, a zebrani wyśmiali umieszczoną na scenie kukłę Mikołaja II zrywając z niej dystynkcje i ordery.
  • 10 listopada – wprowadzono stan wojenny ukazem cara Mikołaja II Romanowa na całym terytorium Królestwa Polskiego.
  • 12 Listopada - Władysław Sujkowski na fali rewolucji w Rosji zwołał zgromadzenie mieszkańców Sławkowa - początek Republiki Sławkowskiej.
  • 23 Listopada - Dokonano aresztowania Władysława Sujkowskiego, co zakończyło okres Republiki Sławkowskiej.
  • 24 Listopada - Strajkują fabryki i kopalnie. Demonstracja licząca kilkanaście tysięcy osób, zorganizowana przez Polską Partię Socjalistyczną rusza w stronę Będzina pod więzienie. Pod Środulą na idących uderzają Kozacy i rozpędzają pochód.
  • Grudzień - Przy bramie fabryki Fitzner & Gamper kozacy rozbili pochód robotników idący z Dąbrowy Górniczej do Sosnowca.
  • 12 Grudnia - Bojówka Polskiej Partii Socjalistycznej (Adam Wojtasik i Władysław Rolnik) dokonała zamachu na przemysłowca Oskara Schöna. Został zastrzelony gdy jechał z żoną Ilse z Sielca na Środulę.
  • 17 Grudnia - W Sosnowcu Odbyło się zebranie 122 nauczycielek i nauczycieli z Zagłębia Dąbrowskiego. Podczas zebrania powstał pomysł założenia stowarzyszenia zawodowego.
  • 28 grudnia – w Królestwie Polskim rozpoczął się strajk powszechny przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego.
  • Przy pomocy ranny po raz pierwszy użyto znaku Czerwonego Krzyża.
  • Powołano Szkolny Komitet Strajkowy Sosnowieckiej Szkoły Realnej.
  • Przy ulicy Wawel (do niedawna znajdowała się tu Restauracja Empire) przemysłowiec Henryk Dietel - protestant, wybudował olbrzymią cerkiew w neobizańtyńskim stylu pod wezwaniem Świętego Mikołaja.
  • Rozpoczęto budowę Kościoła pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Nowym Sielcu (naprzeciwko dzisiejszej pływalni). Po wieloletnich przerwach budowę zakończono dopiero w 1952 roku.
  • Powstała Polska Macierz Szkolna.
  • W sąsiedztwie dużego pałacu Schöna został zbudowany pałac Wilhelma Schöna na Środulce.
  • Od tego roku do roku 1906 Zagłębiu Dąbrowskim, także w Sosnowcu, w Milowicach, Sielcu i Porąbce powstają pierwsze gniazda Towarzystwa Gimnastycznego Sokół.
  • W Pogoni i Sielcu utworzono cztery miejskie szkoły powszechne, dwie męskie i dwie żeńskie.
  • W górniczej Niwce powstało Towarzystwo Muzyczno-Dramatyczne Lutnia, które miało sekcję dramatyczną występującą w sali teatralnej przygotowanej w starym magazynie. Odbyła się pierwsza demonstracja zdjęć rtg w Sosnowcu, przeprowadzona przez doktora Eugeniusza Arnolda.
  • Przy browarze sosnowieckim rozpoczęto budowę kościoła pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP w Nowym Sielcu, autorstwa Stefana Szyllera, która trwała prawie pół wieku, do 1952 roku. Pierwotnego projektu nigdy nie zrealizowano.
Advertisement