Sosnowiec Wikia
Advertisement
Chlib Świątyczny

Chlib Świątyczny

Chleb Świąteczny - tradycyjny chleb z okolic Olkusza wypiekany z okazji różnych świąt, miedzy innymi z okazji Wigilii i Świąt Bożego Narodzenia, Świat Wielkiej Nocy itp...

Wygląd[]

Okrągły bochenek chleba o błyszczącej skórce z charakterystycznym kostkowaniem, na środku bochenka centralnie umieszczone zagłębienie pełniące rolę wentyla lub matowej skórce osypanej mąką z charakterystycznym nacięciem w kształcie gwiazdy umieszczonym centralnie - jego rola jest analogiczna jak wentyla przy chlebie o błyszczącej skórce.

Kształt[]

Zewnętrzny kształt okrągły, na przekroju owalny spłaszczony, zwężający się od środka w kierunku zaokrąglonych boków.

Rozmiar[]

Waga 1 kg, średnica około 30 cm, wysokość w najwyższym punkcie około 10 cm.

Barwa[]

Zewnętrzna błyszcząca brązowa do ciemnobrązowej lub brązowa pokryta jaśniejszymi smugami upieczonej mąki dla chleba matowego. Na przekroju jasnobrązowa z uwidocznionymi śliwkami wędzonymi, w kolorze ciemnobrązowym do czarnego lub orzechami włoskimi, w kolorze ecru do beżowego, obwiedzionymi brązową skórką.

Konsystencja[]

W przekroju chleb ma jasną barwę i jest równomiernie porowaty z uwidocznionymi śliwkami suszonymi i orzechami włoskimi. Miękisz przy lekkim nacisku powinien wrócić do stanu pierwotnego, bez uszkodzenia struktury.

Smak[]

Chleb ma smak właściwy, charakterystyczny dla tego rodzaju pieczywa, a zapach charakterystyczny dla chleba produkowanego na zakwasie żytnim, z wyczuwalnym zapachem drożdży i smakiem dodawanych śliwek wędzonych oraz orzechów włoskich.

Tradycja[]

Tradycja pieczenia chleba świątecznego jest znana w Kwaśniowie Górnym i okolicznych wsiach od bardzo dawna. Chleb ten z uwagi na dodatki w postaci śliwek i orzechów, miał wyjątkowy charakter i wypiekany był na Święta Bożego Narodzenia, Wielkanoc jak i uroczystości rodzinne. „Ten chleb przedtem wypiekali tylko na święta. Nie było tyle produktów, nie było tyle pieniążków, żeby na święta ciasta piec. Chcieli sobie coś tam troszeczkę osłodzić (...) Dlatego dokładano śliwki wędzone do chleba, aby trochę osłodzić sobie ten chleb. Stąd nazwa świąteczny, że był pieczony na święta i był z dodatkami: śliwkami wędzonymi i orzechami, które go lekko osładzały." (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami wsi Kwaśniów Górny). Okoliczne ziemie o niższych klasach bonitacyjnych rodziły głównie żyto, które było wykorzystywane w gospodarstwach domowych. Chleb pieczony był głównie z mąki żytniej. Mąka pszenna była dostępna w bogatszych gospodarstwach, a w gospodarstwach uboższych wykorzystywano ją jako dodatek, poprawiający jakość wypieków. Najpierw należało przygotować zakwas z mąki żytniej i wody. „Im więcej razy ciasto jest tzw. przerobione wtedy dostaje więcej powietrza i ono jest lepsze. Babcia zawsze mieszała ręką. Po takim każdorazowym przerobieniu nakrywała naczynie z zaczynem czystą ściereczką i to leżało w komorze.” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami miejscowości Klucze). Następnie w dzieży łączono przygotowany wcześniej kwas chlebowy żytni, rozczyn z drożdży, przesianą mąkę oraz płatki ziemniaczane. Składniki miesiono, dodawano pokrojone orzechy włoskie i wędzone śliwki i jeszcze raz krótko miesiono. Tak przygotowane ciasto dzielono na kęsy, formowano bochenki i garowano w wiklinowych koszykach tzw. „kosiatkach”. Po wyrośnięciu, przed włożeniem do pieca chlebowego, bochenki malowano wodą i robiono ręcznie wentyl w bochenku lub bochenek nacinano. Następnie bochenki wypiekano przez około 60 minut w temperaturze 230-240ºC. Po wyjęciu bochenki ponownie malowano zimną wodą dla uzyskania połysku i charakterystycznego kostkowania. Następnie chleb studzono. Obecnie stosowana receptura wypieku chleba świątecznego jest wynikiem wymiany doświadczeń pomiędzy gospodyniami. Chleb ten niezmienne jest wypiekany w Kwaśniowie Górnym i okolicznych wsiach i wciąż zachwyca swoim smakiem i zapachem.

Żródła[]

Advertisement